Andrée Geulen-Herscovici kreeg de titel van ereburger van Elsene voor de moed die ze aan de dag legde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze was actief bij het verzet en hielp vele joodse kinderen redden. Op 6 september 2021 vierde deze uitzonderlijke vrouw haar honderdste verjaardag.
In 1942 was de 21-jarige Andrée Geulen onderwijzeres in een Brusselse school. Daar was ze getuige van de eerste discriminerende maatregelen tegen joodse burgers. Met afschuw zag ze kinderen aankomen in de klas met een gele ster op de revers van hun jas. Andrée vraagt de ouders om hen het verachtelijke teken niet op te spelden, maar ze hebben schrik voor represailles. Daarop doet ze de kinderen de ster wegstoppen onder een schort.
Op een dag ontbreken er kinderen. De jonge onderwijzeres begrijpt onmiddellijk wat er aan de hand is en besluit te doen wat moet om de kinderen te beschermen voor de razzia's. Tijdens het pinksterweekend van 1943 vallen Duitse soldaten midden in de nacht binnen in het internaat van de school Gatti de Gamont, waar ze verblijft en lesgeeft. De joodse kinderen die er verborgen zijn worden opgepakt. De onderwijzers worden ondervraagd, de directrice Odile Ovart en haar man worden gearresteerd en gedeporteerd. Beiden overlijden in een concentratiekamp. Andrée ontsnapt aan het ergste, maar ze gaat door met haar strijd. Nog dezelfde nacht waarschuwt ze andere joodse gezinnen om hun kinderen niet meer naar school te sturen.
Andrée sluit zich aan bij afdeling 'kinderen' van de verzetsorganisatie Joods Verdedigingscomité (JVC) en duikt onder, samen met elf andere vrouwen. Het JVC tracht zoveel mogelijk kinderen te redden. Sommigen zijn niet eens een jaar oud. De onderwijzeres neemt de kinderen mee en brengt ze onder bij een pleeggezin of in een tehuis ver van waar ze wonen, waar ze een nieuwe naam en een nieuwe identiteit krijgen. Deze solidaire ketting, waarin Andrée een belangrijke schakel is, zal uiteindelijk bijna 3000 kinderen helpen ontsnappen aan het fatale lot dat hen te wachten stond. Zelf begeleidde ze er persoonlijk meer dan 300! Na de oorlog ging ze terug studeren om maatschappelijk werker te worden. Zonder ophouden deed ze de tocht nu in omgekeerde richting, om de kinderen te helpen hun familie terug te vinden. Velen van hen zagen hun ouders echter nooit terug... In 2013 herinnert Andrée Geulen zich nog goed hoe verscheurend het was: "We moesten de kinderen weghalen bij hun ouders, zonder hen te kunnen zeggen waar we ze naartoe brachten. Het was vreselijk, maar we hadden geen andere keuze, we moesten ze in veiligheid brengen."
Die uitzonderlijke moed en dat gevoel voor rechtvaardigheid zitten ongetwijfeld in het DNA van Andrée Geulen: op haar vijftiende hielp ze tijdens de Spaanse burgeroorlog kinderen van republikeinen die naar België gevlucht waren. En zolang haar gezondheid het toeliet, tot na haar negentigste, bleef ze getuigen, steeds opnieuw en opnieuw: "Om te voorkomen dat het opnieuw zou gebeuren met andere kinderen, met andere religies", om "het racisme van vandaag te bestrijden", net als het racisme van toen.
Download de toespraak van de burgemeester
Laatste verandering: 2022-04-26 09:13:03
